Ik heb vaak zin in lezen. Logisch: want ik heb al heel vaak ervaren hoe heerlijk het is om helemaal in een boek te kunnen verdwijnen. Maar hoe zorg je ervoor dat ook zwakke lezers er zin in krijgen? Op de basisschool wordt het verschil tussen goede lezers die graag en veel lezen en zwakke lezers die door teleurstellende ervaringen geen zin meer hebben om er tijd in te steken, steeds groter. Niet alleen de technische leesvaardigheid blijft daardoor achter, maar ook hun kennis over de vorm en inhoud van verhalen en informatieve teksten. Ze missen daardoor al gauw het referentiekader dat nodig is om teksten te kunnen begrijpen en waarderen. Een ervaren lezer kan op dat moment een belangrijke brugfunctie vervullen. Reden om vaak voor te lezen in de klas en allerlei soorten teksten samen te lezen en te bespreken.
Een mooie interactieve en verdiepende manier om samen teksten te bespreken is close reading. Bij deze aanpak wordt een tekst in drie fasen onder de loep genomen. In fase 1 staat de globale betekenis centraal, in fase 2 wordt ingezoomd op details en wordt gekeken naar de manier waarop de inhoud naar voren wordt gebracht, en in fase 3 wordt de diepere betekenis besproken, waarbij de kinderen worden uitgenodigd zich over de vorm en de inhoud van de tekst een oordeel te vormen. Voor Tekstvaardig van Schoolsupport heb ik bij een zeer rijk en divers aanbod van teksten concrete suggesties voor close-reading uitgewerkt. Het leuke is dat deze teksten online op leesniveau en thema zijn op te zoeken, zodat leerkrachten teksten kunnen kiezen die precies aansluiten bij de leerlingen en de thema’s die op dat moment centraal staan. Dit maakt een geïntegreerde aanpak mogelijk, waarbij tegelijkertijd aan meerdere doelen kan worden gewerkt.
Een heel andere manier om kinderen een opstapje te geven bij het lezen is de leerlijn ‘leesplezier en literatuureducatie’ in de methode Karakter van uitgeverij Malmberg. Aansluitend op de lessen voortgezet technisch lezen, maken de kinderen kennis met verschillende genres en worden allerlei aspecten van jeugdliteratuur aan de orde gesteld. Zo ontdekken kinderen aan de hand van korte boekfragmenten bijvoorbeeld wat een boek spannend of grappig maakt en hoe perspectief werkt. Bij les elk onderwerp zijn twee lessen gemaakt. In de eerste les doen de kinderen een aantal geleide ontdekkingen over het onderwerp, waarna ze in de tweede les aan de hand van allerlei samenwerkingsvormen hun eigen leeservaringen delen. Zo gaan ZIN vinden in het lezen en er ZIN in krijgen hand in hand.
